Merhaba sevgili KalemlİK okuyucuları! Bu yazıda hem Dünya’yı hem de canlıları önemli ölçüde ilgilendiren ve etkileyen küresel ısınmadan, etkilerinden ve çıkış yollarından bahsedeceğim.
Küresel ısınma, kısaca atmosferdeki sera gazlarının birikimi sonucu Dünya yüzeyindeki ortalama sıcaklıkların artması olarak tanımlanabilir. Küresel ısınmanın canlılar üzerindeki en büyük etkisinin iklim değişikliği olduğunu söyleyebiliriz.
İklim değişikliği sebebiyle çöller genişlerken, sıcak hava ve orman yangınları daha fazla yaygınlaşıyor. Kuzey Kutbu’nda yükselen sıcaklık; donmuş toprakların erimesine, buzulların gerilemesine ve deniz buzu kaybına sebep oluyor. Daha yüksek sıcaklıklar aynı zamanda daha yoğun fırtınalara, kuraklığa ve diğer aşırı hava koşullarına sebep oluyor. Dağlarda, mercan resiflerinde ve Kuzey Kutbu‘nda gerçekleşen hızlı çevresel değişim, birçok canlı türün göç etmesine veya neslini tükenmesine yol açmaktadır. Bu duruma ek olarak, oksijen daha sıcak suda daha az çözündüğünden sulardaki oksijen seviyesi düşmektedir. Okyanustaki ölü bölgeler, yani çok az oksijen olan bölgeler de genişlemektedir. Ayrıca iklim değişiklinin okyanuslar üzerinde uzun soluklu etkileri arasında daha çok buzul erimesi, okyanus ısınması, deniz seviyesinin yükselmesi ve okyanus asitlenmesi de yer alıyor.
İklim değişikliği; insanları gıda ve su kıtlığı, artan seller, aşırı sıcaklar, daha fazla hastalık ve ekonomik kayıplarla tehdit ediyor. Dünya Sağlık Örgütü, iklim değişikliğinin 21. yüzyılda küresel ölçekte sağlığa yönelik en büyük tehdit olarak nitelendirmektedir. Aşırı hava koşulları; yaralanmalara hatta ölümlere, yiyecek kıtlığı ise yetersiz beslenmeye yol açmaktadır. Dang humması ve sıtma gibi bulaşıcı hastalıklar, daha sıcak bir iklimde daha kolay bulaşır. Bu nedenle 2050’ye kadar bunlar ve benzeri hastalıklar ve etkileri daha fazla yaygınlaşacak.
İklim değişikliğinden kaynaklanan ekonomik zararlar önümüzdeki yıllarda daha ciddi bir durum olacak. Dünya Bankası, iklim değişikliğinin 2030 yılına kadar 120 milyondan fazla insanı yoksulluk ile baş başa bırakacağını tahmin ediyor.
Peki, iklim değişikliğinin ve küresel ısınmanın etkilerini azaltmak ve önlemek için neler yapabiliriz? İşte bazı çıkış yolları;
Küresel ısınmanın ve iklim değişikliğinin etkilerinin azaltılması için şu anda ortaya çıkan emisyonun 2030 yılına kadar yarıya, 2050’ye kadar ise net sıfıra indirilmesi gerekiyor. Bunu gerçekleştirebilmek için de fosil yakıt kullanımı yerine düşük karbonlu kaynakla çalışan enerji santrallerinin aşamalı olarak kapatılmasını; hidrolik enerji, rüzgar enerjisi gibi yenilenebilir enerji türlerinin kullanımının büyük ölçüde artırılmasını ve enerji kullanımının azaltılmasını sağlamak gerekiyor. Bu enerji türlerinin şu anda halihazırda fosil yakıtların kullanıldığı; ulaşıma güç sağlamak, binaları ısıtmak ve doğalgazla elektrik üretmek gibi alanlarda onların yerini alması gerekiyor.
Bir diğer çıkış yolu ise, geri dönüşüme verilen önemin artmasından geçiyor. Bu konuda özellikle plastikler büyük önem arz ediyor çünkü plastikler bilindiği üzere doğada geç çözünüyor ve kayboluyor. Bunun dışında kağıt, cam , metal vb. ürünleri de geri dönüştürmek son derece önemli. Bu nedenle herkesin bu konuda görev bilinciyle hareket edip maddeleri sınıflandırıp çöpe o şekilde atması gerekiyor.
Bahsedeceğim son çıkış yolu ise, işe ya da okula giderken araba kullanmak yerine toplu taşıma veya bisiklet kullanımını yaygınlaştırmak. Araba yerine bu araçlar tercih edilirse karbon salınımı önemli ölçüde düşürülür.
Sizce küresel ısınmayı önlemek için neler yapılabilir?
İlginizi çekebilir: Dünya Mutfağından Lezzetler
Yorumlar